Geschiedenis

Geschiedenis Gereformeerde Gemeente Veen

In Veen werd op 24 november 1835 een afgescheiden gemeente geïnstitueerd nadat een klein groepje leden onder leiding van ds. J. van Rhee de plaatselijke Hervormde Gemeente had verlaten.

Dit gebeurde mede door toedoen van de bekende afgescheiden predikant ds. G. F. Gezelle Meerburg uit het nabijgelegen Almkerk. Beide predikanten hadden onder meer grote bezwaren tegen het verplicht laten zingen van gezangen tijdens de eredienst en werden in november 1835 uit hun ambt in de Hervormde Kerk ontheven.

Ook het bloeiende gezelschapsleven in Veen en omgeving in die dagen heeft zeker haar invloed gehad op deze ontwikkeling. Men kreeg bijvoorbeeld ook in toenemende mate moeite met de wijze waarop de deelname aan het Heilig Avondmaal werd opgedrongen en het verschil tussen een kerkelijk en een Goddelijk recht tot deelname uit het oog verloren werd.

Ds. van Rhee vormde in 1835 met enkele leden de Christelijk Gereformeerde Gemeente onder het Kruis. Reeds in 1836 moest de predikant helaas in verband met zijn levenswandel worden afgezet. Nu was de gemeente voor het eerst vacant en wel voor een lange periode.

In 1841 ging de gemeente verder onder de naam Christelijk Afgescheiden Gemeente. De gemeente kwam eerst bijeen in een schuur van de boerderij van A. ’t Hooft, maar na verloop van tijd ontstond toch behoefte aan een eigen kerkgebouw. In 1864 werd besloten een kerk te bouwen en op 9 juli 1865 werd deze reeds in gebruik genomen. De grond daarvoor in de Mussentiend was ter beschikking gesteld door de landbouwer Zeger Blankers.

1869

In 1869 gaat de afgescheiden gemeente van Veen mee met de vereniging van de beide uit de Afscheiding van 1834 voortgekomen Christelijke Afgescheiden Gemeenten en de Gereformeerde Gemeenten onder het Kruis en verandert de naam van de gemeente voor de derde keer en wordt nu Christelijke Gereformeerde Kerk.

1892

In 1892 vindt de vereniging plaats van de Christelijke Gereformeerde Kerken met de kerken voortgekomen uit de Doleantie onder leiding van dr. Abraham Kuiper en wordt het verband van de Gereformeerde Kerken in Nederland gevormd. Ook de gemeente in Veen behoort vanaf dat moment tot de Gereformeerde Kerken.

1899 - 1903

In 1899 nam ds. van Giffen het in combinatie met de gemeente van Aalst op hem uitgebrachte beroep van de gemeente aan en kreeg de gemeente na vele jaren weer een eigen predikant. Helaas moest deze, waarschijnlijk in verband met zijn levenswandel, in 1903 buiten bediening worden gesteld en was de gemeente vanaf dat jaar weer vacant. De vacante periode zou bijna 70 jaar duren!

5 mei 1921

In 1869 gaat de afgescheiden gemeente van Veen mee met de vereniging van de beide uit de Afscheiding van 1834 voortgekomen Christelijke Afgescheiden Gemeenten en de Gereformeerde Gemeenten onder het Kruis en verandert de naam van de gemeente voor de derde keer en wordt nu Christelijke Gereformeerde Kerk.

1892

Op 5 mei 1921 kwamen de manslidmaten van de gemeente bijeen om te spreken over de ontwikkelingen in het kerkverband waarvan men deel uitmaakte. Hierover bestond al gedurende langere tijd grote zorg en ongerustheid. Zo waren er ernstige bezwaren tegen het schrappen van een aantal woorden in artikel 36 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis, de vaak automatische koppeling tussen belijdenis en deelname aan het Heilig Avondmaal, de weinig bevindelijke prediking met aandacht voor de noodzakelijke persoonlijke doorleving van de Schriftuurlijke waarheid en de toenemende wereldgelijk-vormigheid. Er werd met grote meerderheid besloten om alleen nog predikanten uit de Gereformeerde Gemeenten voor te laten gaan en om uit het verband van de Gereformeerde Kerken in Nederland te treden. Vanaf dit jaar maakt de gemeente deel uit van de Gereformeerde Gemeenten.

Een belangrijke stimulans tot deze gewichtige stap werd geleverd door de voorzitter van de kerkenraad, ouderling Hubertus Schreuders. Hij was in 1892 met algemene stemmen tot ouderling gekozen en zou de gemeente in dit ambt tot 1950 blijven dienen. Met de grote gaven van hoofd en hart, door God geschonken, heeft hij de gemeente vele jaren mogen dienen en gebouwd.

In 1938 komt al de roep om een nieuw kerkgebouw, maar gezien de hoge kosten (fl. 1200,-) werd hier toch vanaf gezien.

In de oorlogsjaren 1940-1945 werden wel diverse verbouwingen aan het kerkgebouw uitgevoerd, zoals de realisatie van een voorportaal en een consistorie annex verenigingsgebouw. Tijdens de oorlog werd ook een orgel aangeschaft. In 1962 werd het huidige kerkgebouw in gebruik genomen. De bouw hiervan kostte ongeveer fl.120.000,-. In 1972 kwam, na een lange vacante periode en tot grote vreugde van de gemeente, ds. A. Vergunst sr. van Rotterdam naar Veen.

Na zijn vertrek in 1981 volgde ds. J. van Vliet hem op, die in 1985 weer afscheid nam en van 1986 tot 2000 werd de gemeente gediend door ds. T.M. van Dijk. Gedurende de periode 2002 – 2011 mocht ds. P. Melis als eigen herder en leraar in ons midden Woord en sacrament bedienen. In 2015 heeft ds. E. Bakker het op hem uitgebrachte beroep mogen aannemen. Vanaf 17 juni 2015 mag hij onze gemeente als eigen predikant dienen.

In 2019 is het principebesluit genomen om een nieuw kerkgebouw te bouwen. Na een ruime tijd van intensieve voorbereidingen is in het voorjaar van 2022 de bouw van de nieuwe kerk begonnen. Naar verwachting zal deze medio 2023 in gebruik kunnen worden genomen. Daar het nieuwe kerkgebouw wordt gebouwd op de locatie van het bestaande kerkgebouw, wordt reeds vanaf oktober 2021 gebruik gemaakt van een tijdelijk voor kerkdiensten ingerichte bedrijfshal.

Bron: J. Mastenbroek Geen onheil zal de stad verstoren Uit het leven van Hubertus Schreuders. Houten 2009